تیترهای مقاله
تعریف مالیات
مالیات یک هزینه اجتماعی به شمار می آید که افراد جامعه به تناسب استفاده از این هزینه باید آن را پرداخت نمایند.
مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمد های افراد جامعه به دولت است که معقول ترین و مناسب ترین نوع درآمد دولت به شمار می آید.
مالیات به عنوان مهمترین بازار برای انتقال درآمد گروه پر درآمد جامعه به گروه کم درآمد جامعه به شمار می آید به همین دلیل مالیات موثرترین ابزار اقتصادی برای دولتها به می دانند.
هدف از وضع مالیات
از مهمترین اهداف مالیات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1-تامین بخشی از هزینه های دولت
2-تعدیل توزیع درآمد و ثروت در جامعه
3-کنترل حجم واردات و صادرات
4-کنترل و هدایت مخارج و هزینه ها در اقتصاد
پایه ها و نرخ های مالیاتی
نرخ مالیاتی درصدی از مبنای مبنای مالیاتی یا پایه مالیاتی است مع مبنای محاسبه مالیات مورد نظر قرار می گیرد،
هر نظام مالیاتی ،از پایه ها و نرخ های مالیاتی و قوانین و معافیت ها تشکیل می گردد. مالیات توسط دولت و قانون مشخص می شود.
منابع اصلی که مالیات به انها تعلق می گیرد عبارتند از : درآمد،مصرف و ثروت.
انواع مالیات ها
1-مالیات های مستقیم
این نوع مالیات به طور مستقیم از دارایی یا درآمد افرا وصول می شود که شامل مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد می باشد
مالیات بر ثروت
مالیات بر ثروت را مالیات بر دارایی نیز می نامند. مالیات بر دارایی ، مالیاتی است که پایه و منبع مالیاتی را دارایی یا ثروت دارنده ملک ، تشکیل می دهد.از انواع مالیات بر دارایی می توان به مالیات بر ارث،مالیات حق تمبر،مالیات بر خودرو و مالیات املاک اشاره کرد.در ادامه مقاله به توضیح و نحوه محاسبه هر کدام می پردازیم.
مالیات بر ارث
مالیات بر ارث گونه ای از مالیات مستقیم و از انواع مالیات بر دارایی می باشد که هر گاه در اثر فوت شخصی ارثی به وارثان برسد،این دارایی طبق ماده 19 قانون مالیات های مستقیم مشمول مالیات بر ارث می شود.
مالیات حق تمبر
مالیات حق تمبر نوعی مالیات مستقیم است که از طریق الصاق و ابطال تمبر بر روی اسناد و اوراق به منظور رسمیت بخشیدن به مدارک، طبق ماده 44 تا 51 قانون مالیت های مستقیم از مودی گرفته می شود.طبق قانون وصول این مالیات به عهده اتحادیه ها می باشد.
مالیات بر درآمد
مالیات بر درآمد نوعی مالیات است که دولت بر اساس میزان درآمدی که اشخاص جامعه دارند در حوزه قوانین حسابرسی از آنها دربافت می کند، که شامل مالیات بر درآمد شرکت ها،مالیات بر مشاغل ،مالیات بر درآمد کشاورزی(از پرداخت مالیات معاف هستند)،مالیات بر حقوق ،مالیات بر املاک و مالیات بر درآمدهای اتفاقی است.مهمترین رقم مالیاتی بین مالیات های مستقیم ،مالیات بر درآمد شرکت ها است.
مالیات بر درآمد شرکت ها
طبق ماده 105 قانون مالیات های مستقیم، جمع در آمد شرکتها و ناشی از فعالیت های انتفاعی(سود آور) سایر اشخاص حقوقی که از منابع ممختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود،پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیر معاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردیکه طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای است ، مشمول مالیات به نرخ 25 درصد می باشد.
مالیات بر درآمد مشاغل
بر اساس ماده 93 قانون مالیتهای مستقیم درآمدی که شخص حقیقی از طریق اتشغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصل های این قانون در ایران تحصیل کند ، پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون مشمولمالیات بر درآمد مشاغل می باشد.
طبق تبصره این ماده : درآمد شرکت های مدنی و درآکدهای ناشی از فعالیت های مضاربه در صورتی که شخصی که عامل مضارب یا شخص صاحب سرمایه شخص حقیقی باشد، تابع مقررات این فصل می باشد.
مالیات بر درآمد حقوق
مالیات حقوق نوعی مالیات مستقیم و تکلیفی است که محاسبه و کسر وپرداخت آن به عهده پرداخت کننده می باشد. تعریف مالیات بر درآمد حقوق طبق ماده 82 قانون مالیاتهای مستقیم ،درآمدی که شخص حقیقی درخدمت اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران بر حسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیر نقد دریافت می کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.
طبق ماده 83 قانون مالیاتهای مستقیم ،درآمد مشمول مالیات حقوق عبارت است از حقوق(مقرری یا مزد یا حقوق اصلی) و مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر و غیر مستمر قبل از وضع کسورات و پس از معافیت های مقرر در این قانون که این معافیت ها سالانه از طرف اداره امور مالیاتی کشور اعلام می شود.
مالیات بر درآمد املام و مستغلات
مالیات بر درآمد مستغلات بخ سخ دسته اصلی تقسیم می شوند،مالیات بر اجاره املاک،مالیات بر واگذاری املاک و مالیات واحدهای خالی که ماده 52 قانون مالیتهای مستقیم این نوع مالیات را اینوگونه تعریف کرده است:درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املام وافع در ایران پس از کسر معافیتهای مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد املاک می باشد.
مالیات بر درآمد کشاوزی
کشاورزی از آن دسته فعالیت هایی می باشد که از مالیات معاف است.ماده 81 قانون مالیاتهای مستقیم در این خثوث اینگونه می گوید:درآمد حاصل از کلیه فعالیت های کشاورزی،دامپروری،دامداری،پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور ،صیادی و ماهیگیری،نوغان داری،احیای مراتع و جنگلها،باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می باشد.
دولت مکلف است مطالعات و بررسی های لازم را در زمینه کلیه فعالیت های کشاورزی و آن رشته از فعالیت های مزبور که ادامه معافیت آنها ضرورت داشته باشد معمول و لایحه مربوط را حداکثر تا اخر برنامه سوم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.
مالیات بر درآمد اتفاقی
در قانون مالیتهای مستثقیم در ماده 119 مالیات بر درآمد اتفاقی را ،درآمد نقدی و یا غیر نقدی که شخص حقوقی یا حقیقی به صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاباتی (معاملاتی که به ارزش غیر واقعی و با قیمت جزیی انجام شود)و یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل تحصیل نماید مشمول مالیات اتفاقی به نرخ مقرر در ماده 131 این قانون خواهد بود.
2-مالیات های غیرمستقیم
مالیاتی می با شد که بر قیمت کالاها و خدمات اضافه شده و به مصرف کننده تحمیل می گردد که بر دو نوع می باشد ،مالیات بر مصرف و فروش و مالیات بر واردات
مالیات بر مصرف
مالیات بر مصرف نوعی مالیات غیر مستقیم است که روی خرید کالاها یا خدمات دریافت می شود .مالیات بر ارزش افرزوده،مالیات مالیات بر فروش و تعرفه واردات گمرکی از جمله مهمترین انواع مالیات بر مصرف هستند.
